Big-food kaapt JOGG op geraffineerde manier tbv indirecte kindermarketing - en het muisje stampt niet eens

Ik heb een paar helden in de wetenschap van voeding en gezondheid : Frits Muskiet, Katan en Harry Wichers. Maar vooral ben ik fan van Jaap Seidell (public health VU). Jaap is wat mij betreft het voorbeeld van een moderne professor: onbesproken, groot trackrecord via zijn wetenschappelijke publicaties en vooral ook erg communicatief. Ik ken geen professor die zoveel moeite neemt om zijn inzichten te delen met de maatschappij via facebook of twitter. Daarnaast schrijft Jaap goed leesbare boeken en schrijft hij artikelen in diverse bladen. Kortom een moderne held voor mij.



Jaap is ook initiatiefnemer van het eerste uur van JOGG (Jongeren op Gezond Gewicht). JOGG is een landelijk programma waarbij overheid en bedrijfsleven samen werken aan overgewicht bij kinderen. In de basis een goed initiatief. JOGG is eigenlijk de Nederlandse variant van EPODE en Jaap heeft dit Franse programma goed bestudeerd op effectiviteit. EPODE is een groot programma waarbij de nadruk ligt op het uitvoeren van veel kleine tastbare acties in wijken en bij scholen. De oorspronkelijke EPODE is daarmee tevens een klassiek voorbeeld uit de systeemdynamica-wereld of te wel de complexiteitskunde. Harold van Garderen (Story Connect) ook een goede bekende van mij, is daar weer expert in (een echte volksprofessor in het betreffende onderwerp).

Harold leerde me lang geleden dat in een Complex Adaptief Systeem (CAS) problemen alleen aangevlogen kunnen worden door de inzet van heel veel kleine mogelijke deeloplossingen (=Fail Safe aanpak). EPODE volgt dat principe en in de moderne literatuur wordt dat ook wel nudging genoemd. Grote oplossingen bestaan niet bij complexe problemen, maar het draaiboek is heel helder.

Nu zijn kleine acties uitvoeren (=deeloplossingen implementeren) zelden populair bij beleidsmakers. Het effect van een kleine actie is zelden goed meetbaar en daarmee valt er dus niet te ‘scoren’ in de media. Hier ligt dan ook het probleem bij JOGG. JOGG is vanaf dag 1 gekaapt door Schuttelaar en partners (ook wel bekend van Ik Kies Bewust). Dit reclame en communicatie bureau kijkt vooral naar de gerealiseerde ‘media’ aandacht en niet naar het uiteindelijke inhoudelijke resultaat van een programma JOGG. Doelstelling zou moeten zijn “minder kinderen met overgewicht”, een doelstelling die alleen gerealiseerd kan worden via lokale kleinschalige initiatieven. JOGG is een ook publiek private samenwerking (pps) waarbij naast overheids investeringen er ook sponsoren zijn, en jullie raden het al. Dit zijn vooral big-food bedrijven zoals Coca Cola, Unilever, Friesland Campina, Danone etc. Bijvoorbaat verdacht dus.

JOGG landelijk is vooral bij professionals bekend en veel minder bij gewone nederlanders. JOGG is wellicht wel als partner van het Nationaal Ontbijt bekend. Dat is ook al zo’n vreselijk initiatief waarbij kinderen collectief een boterham met hagelslag of pindakaas van Unilever krijgen (aka van de financiële partners van JOGG). JOGG heeft oud-politicus Paul Rosenmöller als ambassadeur aangetrokken. Dit past natuurlijk ook bij een op media impact gerund programma. Deze arme man maakt zichzelf belachelijk door zijn naam te verbinden aan JOGG landelijk vind ik. In onderstaande uitzending van Lubach wordt ie ook belachelijk gemaakt omdat hij keer op keer Zwolle als het ‘voorbeeld van JOGG’ noemt. Tja, beetje sneu dat er geen andere succesgemeentes zijn toch? Maar vooral sneu omdat ik me niet kan voorstellen dat 1) obesitas in die gemeente werkelijk is gedaald, en 2) als dat al het geval zou zijn, dat dat dan door JOGG komt. Ik betwijfel dat, maar misschien heb ik het mis.

De combinatie van big-food, een campagne via een landelijk bureau en inzet van bekende nederlanders besmet in mijn ogen de intentie van JOGG

Een goede lokale EPODE aanpak bestaat bijvoorbeeld uit het tegelijkertijd invoeren van de volgende kleine acties:
- geen frisdrankautomaten op school.
- gratis watertappunten op school.
- voetbalveldjes en speeltuintjes terug de wijk in.
- een verbod van een snackbar of andere ongezonde aanbieder van voedsel binnen een straal van 2km
- goede en veilige fietspaden naar de scholen toe.
- kinderen mogen door de weeks niet meer naar de supermarkt toe.
- samen tussen de middag vers koken en gezond eten.
- subsidie op het abonnement van sportvereringen (of rechtstreeks aan de clubs).
- verbod op reclame gericht op kinderen in de stad.
- een fruit abonnement voor de scholen.
etc etc. (er zijn nog 100 kleinschalige lokale acties te bedenken).

Ik geloof niet dat JOGG landelijk een directe invloed heeft op het realiseren en implementeren van dit soort acties EN niet eens de financiële middelen heeft om ook maar een deuk in een pakje boter te kunnen slaan. Daarnaast geloof ik er werkelijk geen snars van dat Zwolle ‘beter’ zou zijn door JOGG. Ik twijfel daarom aan de ‘pitch’ van Paul Rosenmöller. JOGG gedraagt zich als het kleine muisje in het volgende Donald Duck mopje: "een muis en een olifant lopen op een hangbrug. Zegt de muis tegen de olifant “wat stampen we lekker hard he!”" JOGG is eerder een muisje dat het lef heeft om te zeggen "wat stamp IK toch lekker hard". De olifant kijkt waarschijnlijk verbaast en denkt "het is toch echt mijn gewicht die de trillingen veroorzaakt". De maatschappij, de leraren, kinderen zelf, scholen, sportvereningingen met vrijwillers, etc vormen samen de olifant. De olifant is vooral het gezin thuis, de ouders, de broers en de zussen. Bottom-up via het collectief dus.

JOGG (2.0) moet helemaal terug naar het gezin, de school en de stad.

Hiermee kom ik ook op mijn laatste punt. Ik snap niet dat mijn public health held Jaap zijn goede naam nog blijft verbinden aan JOGG landelijk. Juist hij zou moeten afdwingen dat het weer een puur onafhankelijk overheidsprogramma wordt (dus zonder participatie en/of indirect belang van Coca Cola en consorten). De financiële middelen aan inhoudelijk acties besteed wordt en NIET aan een paar suffe websites of de inzet van de communicatie-consultant van Schuttelaar en partners. JOGG had de potentie een beweging te kunnen worden waarbij lifestyle coaches zoals bijvoorbeeld Ralph Moorman zich ook aangetrokken zouden kunnen voelen. Een volksbeweging dus. Zelf ras-hightech ondernemer zoals ik zelf ben, vind de huidige organisatievorm belachelijk (ondanks dat ik wel achter de basis principes van EPODE  sta en natuurlijk ook achter de doelstelling).

Mijn advies is daarom JOGG landelijk moet opgedoekt worden (of op zijn minst een flinke verbouwing naar JOGG 2,0). Het is gewoonweg te besmet. Wel graag conform de oorspronkelijke EPODE aanpak opnieuw beginnen; het onderwerp overgewicht bij kinderen is te belangrijk om niks mee te doen. Maar start dan wel zonder big-food (mogen alleen anoniem financieel bijdragen) en start bottom-up. Begin gewoon bij het gezin en de school. Betrek een grote groep lifestyle coaches. Kortom, heel snel terug naar de oorspronkelijke tekentafel; wat mij betreft krijgt Jaap dan een tweede kans, sterker nog dan weet ik dat tientallen anderen (waaronder ikzelf, en waarschijnlijk ook Ralph grote ambassadeur gaan worden)

Reacties

Populaire posts van deze blog

In het Zonnetje gezet: Het gelijk (in mijn ogen) van Katans mening rondom voedingswetenschappen.

Ons eigen poep en pies kan onze wereld redden!

Teun is geen journalist maar een slim ondernemer. En ook ik heb mijn twijfels bij de ADH-cocnept : een schijnprecisie die er niet is in de praktijk.